İndex Ekonomi Bağımsız Denetim AŞ Kurucusu ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) Bağımsız Denetçi Mehmet Emin Tatlı, son zamanlarda konuşulan “Faiz mi enflasyonu doğurur, yoksa enflasyon mu faizi doğurur?” sorusunu cevapladı.
“Biri Fransızca, diğeri Arapça, ama aynı kavramlar”
Tatlı, faiz ile enflasyonun birbirine çok benzeyen 2 kavram olduğunu belirterek, “Ödünç verilen paradan, kullanıma karşılık olarak alınan farka faiz denmektedir. Kısaca ekonomi biliminde paranın kira bedeli olarak da tanımlanabilir. Enflasyon ise dolanımda bulunan para miktarıyla, malların ve satın alınabilir hizmetlerin toplamı arasındaki açığın büyümesi nedeniyle ortaya çıkan ve fiyatların toptan yükselişi, para değerinin düşmesi biçiminde kendini gösteren ekonomik ve parasal süreç olarak tanımlanabilir. Fransızca enflasyon ’inflation’, ’şişme’, ’şişirme’ ve ’piyasadaki para arzının şişirilmesi’ anlamındadır. Arapça faiz ise ’artık’, ’artan’, ’taşıp dökülen’, ’fazla’ anlamındadır. Görüldüğü gibi kelimeler değişik olsa da kavramlar birbiri ile neredeyse tıpa tıp aynıdır” diye konuştu.
“Faiz ile enflasyon aynı kavramları ifade etmektedir”
Son zamanlardaki ’Faiz mi enflasyonu doğurur, yoksa enflasyon mu faizi doğurur?’ sorusunun ciddi bir kavram karmaşası belirttiğini ifade eden Tatlı, “Çünkü ikisi de aynıdır. Kavramlar aynı şeyi ifade ederken neden kelimelere takılıyoruz? Faizle paranın değerini şişiren sistem, enflasyon ile parayla takas olan malın değerini şişirmektedir. Üstüne bir de paranın bir çeşit mal olduğunu söyleyen teoriyi de düşünürsek ne demek istediğim daha net ortaya çıkacaktır. Faiz formülü, faiz=anapara x zaman x faiz oranı / 100. Enflasyon formülü, enflasyon = malın şimdiki değeri – malın geçmişteki değeri / malın geçmişteki değeri x 100. Bir de herhangi bir malın fiyatını tespit eden formülü yazalım. Birim fiyat = malın maliyeti x kar oranı. Faizde de olsa enflasyonda da olsa para veya malın zamansal değerini ölçen bir matematik söz konusudur. Hatta birim fiyat hesaplarken dahi aynı formülü kullanırsınız. Siz ister parayı ödünç alın, isterseniz malı ödünç alın gelecekte iade ettiğiniz veya karşılığını verdiğiniz sürece fark ortaya çıkacaktır. Bu nedenle faiz, enflasyon ile ortaya çıkmaz. Enflasyon da faizden dolayı ortaya çıkmaz. Peki ne olur? Faiz ile enflasyon aynı kavramları ifade etmektedir. Başka bir deyişle faiz eşittir enflasyon ya da enflasyon eşit faizdir” şeklinde konuştu.